YANTOQ O‘SIMLIGIDAN AJRATIB OLINGAN EKSTRAKTNING KIMYOVIY TARKIBINI O‘RGANISH

Abstract

Mazkur ilmiy ish Alhagi maurorum (yantoq) o‘simligining yer ustki qismlaridan (poya va barglar) ultratovushli ekstraksiya usuli orqali olingan ekstraktning kimyoviy tarkibini o‘rganishga qaratilgan. Ekstraksiya 40% spirtli suv eritmasi yordamida, gidromodul 1:40 nisbatda, 40°C haroratda 20 daqiqa davomida amalga oshirildi. Natijada olingan ekstraktning tarkibi yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi (HPLC) usuli orqali aniqlanib, flavonoidlar, vitaminlar va aminokislotalar miqdorlari baholandi. Ekstraktda degidro-kversetin (1929,5 mg/100 g), rutin (1647,0 mg/100 g), foliy kislotasi (3022,0 mg/100 g), riboflavin (1586,0 mg/100 g), askorbin kislotasi (804,0 mg/100 g), asparagin (1051,0 mg/100 g) va sistein (982,8 mg/100 g) kabi biologik faol moddalarning yuqori konsentratsiyasi aniqlandi. Umumiy aminokislotalar miqdori 7962,0 mg/100 g ni tashkil etdi. Ushbu komponentlar ekstraktga kuchli antioksidant, immunomodulyator, metabolik va regenerativ xususiyatlar bag‘ishlaydi. Tadqiqot natijalari A. maurorum ekstraktini funksional oziq-ovqat mahsulotlari, sport ovqatlanishi va parhez qo‘shimchalari ishlab chiqarishda istiqbolli xomashyo sifatida qo‘llash imkonini ko‘rsatadi